Er wordt de laatste tijd vaak melding gemaakt over een verband tussen het gebruik van pesticiden en het ontwikkelen van de ziekte van Parkinson. Hoe kijkt prof. dr. Patrick Santens, neuroloog UZ Gent hiernaar?
Het gebruik van pesticiden kan een verhoogd risico vormen op de ontwikkeling van de ziekte van Parkinson. Het risico lijkt bijvoorbeeld hoger te zijn in landelijke gebieden waar landbouwactiviteiten plaatsvinden en waar mensen worden blootgesteld aan pesticiden.
Het verband tussen pesticiden en de ziekte van Parkinson is zo sterk dat sommige landen, waaronder Frankrijk, de ziekte van Parkinson nu erkennen als een beroepsziekte voor landbouwers die vaak met pesticiden hebben gewerkt.
Zijn pesticiden de enige risicofactor?
Hoewel pesticiden waarschijnlijk een belangrijke risicofactor zijn voor de ontwikkeling van de ziekte van Parkinson, is het belangrijk om te beseffen dat dit niet altijd een directe oorzaak-gevolg relatie betekent. Het is niet zo dat iedereen die in aanraking komt met pesticiden automatisch de ziekte zal krijgen.
Het is daarom belangrijk om voorzichtig te zijn bij het benoemen van één enkele factor als dé oorzaak van de ziekte van Parkinson. Meestal zijn er meerdere factoren in het spel en we moeten eerlijk erkennen dat we nog niet voldoende in staat zijn om deze factoren volledig te begrijpen.
Hoe kunnen we de verschillende risicofactoren identificeren?
Grootschalig onderzoek dat verschillende factoren in kaart brengt, waaronder blootstelling aan pesticiden, genetische samenstelling, luchtvervuiling, microbiële samenstellingen en mogelijk nog andere risicofactoren, kan ons helpen begrijpen waarom pesticiden een verhoogd risico met zich meebrengen, voor wie dat risico verhoogd is en voor wie dat risico minder groot is.
Het is daarom belangrijk om te erkennen dat pesticiden waarschijnlijk een belangrijke risicofactor zijn, maar dat deze factor hoogstwaarschijnlijk samenhangt met andere risicofactoren.
Loopt er op dit ogenblik onderzoek naar dergelijke risicofactoren?
Een interessant onderzoek dat momenteel in Gent wordt opgestart, is het GLORIA-onderzoek, ook wel bekend als de Gentse gezondheidsmonitor. Hierbij zullen duizenden Gentenaars van 45 jaar en ouder worden gerekruteerd om hun risicofactoren voor hun gezondheid in kaart te brengen. Aan welke stoffen zijn zij blootgesteld, welke genetische samenstelling hebben zij, hoe ziet hun microbioom eruit, welke andere gezondheidsrisico’s lopen zij. Het doel is om deze mensen gedurende 20 jaar op te volgen en te kijken hoe ze ouder worden en of ze ziekten zoals Parkinson of andere aandoeningen ontwikkelen. Hierbij hopen we de interacties tussen verschillende risicofactoren, zoals blootstelling aan pesticiden of andere stoffen, in kaart te brengen en te combineren met andere risicofactoren. Dit zal hopelijk leiden tot een beter inzicht in de interacties tussen al deze verschillende factoren.